تحولات منطقه

اگر از کسی درباره سوغات شهر قم بپرسید حتماً برایتان از شیرینی «سوهان» می‌گوید و آدرس چند سوهان‌پزی معروف را هم می‌دهد اما کمتر کسی خبر دارد این شهر کویری و گرم و خشک که افتخار میزبانی از حضرت معصومه(س) را دارد، به عنوان «شهر انگشتر» ثبت ملی شده است.

«صنعت انگشترسازی» نگین تاریخ ۷ هزار ساله در قم
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

اسم هنر انگشترسازی که می‌آید نگاه‌ها به چند شهر معطوف می‌شود، از مشهد و قم گرفته تا شیراز و اصفهان اما در این میان از نگاه خیلی‌ها مشهد گل سرسبد انگشترسازی کشور است و حالا شاید برای خیلی‌ها عجیب باشد که این عنوان به قم رسیده باشد. 
بازار انگشتر قم با هزار کارگاه انگشترسازی و هزار و ۲۰۰هنرمند انگشترساز قطب تولید انگشتر نقره دست‌ساز ایران است، این هنرمندان در رشته‌های نقره‌سازی، جواهرنگاری و مخراج‌کاری، قلمزنی، گوهرتراشی (دامله و فست) و حکاکی نگین مشغول فعالیت هستند.
ظرفیت اشتغال و درآمدزایی
قم به دلیل قرار گرفتن مضجع شریف کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه(س)، ‌مسجد مقدس جمکران و ده‌ها بقعه امامزاده واجب التعظیم سالانه پذیرای حدود ۲۰ میلیون زائر است که به این دلیل صنایع دستی می‌تواند بازار پررونقی در این استان داشته باشد.
به گفته کارشناسان، هنر انگشترسازی قم قدمتی به بلندای قدمت تپه ۷هزار ساله قلی درویش دارد و این نشان می‌دهد از گذشته‌های دور این هنر مورد توجه مردم مشرق زمین بوده است.
خرمهره قم نیز در کشور یک صنعت دست‌ساز مشهور است و در حال حاضر انواع مختلفی از آن در شهر قم تولید می‌شود.
 کارشناسان در مورد خرمهره می‌گویند از لحاظ رنگ‌شناسی، رنگ آبی می‌تواند اشعه‌های منفی را جذب کرده و موجب شادی و نشاط شود و رنگ آبی زیبای خرمهره سبب جذابیت شده و آرامش خاصی به انسان می‌دهد هر چند خواص بیشتری هم دارد.
انتظارات هنرمندان 
حالا که عنوان شهر ملی انگشتر از میان تمام شهرها و استان‌های کشورمان به قم رسیده، توجه خیلی‌ها به این شهر جلب شده و این عنوان با خودش انتظارات زیادی را چه در میان مردم عادی و چه هنرمندان فعال در این عرصه به ‌وجود آورده است.
 انتظاراتی که حول چند محور می‌چرخند، از معرفی بیشتر انگشتر تولید شده در قم و هنرمندان فعال این عرصه گرفته تا برندسازی انگشتر قم در سطح ملی، موضوعی که جای خالی‌اش همیشه در این صنعت احساس می‌شده است و می‌تواند سبب اشتغال‌زایی بیشتر و افزایش رونق اقتصادی در این شهر شود. 
جذب منابع‌ ملی برای توسعه شهرهای ملی و زمینه‌سازی برای ثبت جهانی انگشتر قم و برندسازی آن یکی دیگر از مواردی است که انتظار می‌رود به‌ زودی در این شهر تحقق پیدا کند.
این فوایدی است که به نظر می‌رسد  با این عنوان نصیب هنرمندان انگشترساز قم خواهد شد؛ هنرمندانی که البته از این انتخاب خوشحال‌اند و چشم امید به روزهای خوش ‌آینده دارند و با این حال ته ‌دلشان نگران‌اند این عنوان فقط یک عنوان کاغذی و نمادین باشد.
ابوالحسن هاشمی یکی از استادان انگشترساز قدیمی قمی می‌گوید: تجربه ثابت کرده این عنوان فقط در حد یک شعار است و مسئولان فقط می‌آیند صحبتی می‌کنند و لوحی اهدا می‌کنند و می‌روند و در عمل هیچ ‌کدام از مشکلات هنرمندان حل نمی‌شود.
رضا شاکری یکی از مجموعه‌داران قم هم می‌گوید: انگشترهای دست‌ساز قم مشتری‌های خارجی دارند و ما بارها در بیروت و کویت در نمایشگاه‌های مختلف شرکت کرده‌ایم، چون خریداران این انگشترها دنبال کارهای خاص دست‌ساز هستند؛ کارهایی که نمونه‌اش پیدا نمی‌شود چون سری‌کاری و بازاری نیست و از هر کدام فقط یکی ساخته می‌شود. اینکه الان قم به عنوان شهر ملی انگشتر شناخته شده، در صورتی می‌تواند برای ما مفید باشد که به همین اندازه رویش تبلیغ انجام و اطلاع‌رسانی شود یعنی همان‌ طور که اگر الان هر کسی از قم یاد سوهان می‌افتد، باید یاد انگشتر دست‌ساز قم هم بیفتد، چون این هنر از آن هنرهای ارزآور است و در صورتی که سرمایه‌گذاری بیشتری انجام شود، واقعاً می‌تواند صنعت استان را هم دگرگون کند. 
بازاری مغفول با ظرفیت‌های زیاد
شهر قم سالانه میزبان ۱۵میلیون زائر و گردشگر ایرانی و ۳‌میلیون زائر و گردشگر خارجی است. این آمار نشان‌دهنده وجود ظرفیت قوی در حوزه فروش صنایع ‌دستی و انگشتر به ‌عنوان سوغات است. اما تا به حال به خاطر پراکندگی تولیدکنندگان انگشتر و قرار گرفتن بیشتر مغازه‌ها در پاساژهای حاشیه حرم مطهر و دور از دیدرس زائران و گردشگران، دسترسی خوبی برای فروش آن‌ها وجود نداشت و حالا انتظار می‌رود همزمان با نمادسازی که قرار است پس از ثبت این عنوان در شهر قم اتفاق بیفتد، با متمرکز کردن بازار فروش و به ‌وجود آوردن یک فضای اختصاصی، این امکان به وجود بیاید تا از این حجم گردشگر و ظرفیت بالای انگشترسازی این شهر، رونق اقتصادی بیشتری نصیب قم شود.با وجود این انگشتر در قم همچنان یک سوغاتی ناشناخته است و جای خود را در کنار سایر سوغاتی‌های کم‌نظیر قم باز نکرده و انتظارات فعالان صنعت و هنر انگشترسازی در مسیر معرفی این محصولات برآورده نشده است.بدون تردید انگشترسازی نیز با اهتمام بیشتر متولیان و مسئولان می‌تواند بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد و در این خصوص بازارهای خارجی و داخلی خوبی را بدست آوریم.

منبع: روزنامه قدس

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.